Sau 1 tuổi, trẻ bắt đầu bước vào giai đoạn phát triển ngôn ngữ, và dần có thể phát âm được những từ đơn giản. Với trẻ 18 tháng tuổi mà vẫn chưa biết nói, bố mẹ nên lưu tâm vì điều đó sẽ ảnh hưởng tới khả năng phát triển và tư duy ngôn ngữ của các con sau này.
Dấu hiệu trẻ 18 tháng tuổi chưa biết nói
Khi bé được 18 tháng tuổi, khả năng ngôn ngữ và nhận thức ngày càng được hoàn thiện. Đây là giai đoạn bé có xu hướng bắt chước người lớn, tập nói những câu đơn ngắn, sử dụng từ ngữ đơn giản để thể hiện nguyện vọng, mong muốn của bản thân như “con muốn”, hoặc đặt câu hỏi cho các sự vật hiện tượng như “cái gì?”, “ở đâu?”, “tại sao?”… hay gọi tên được các thành viên trong gia đình, nói “xin chào” và “tạm biệt’…
Tuy nhiên, tùy vào môi trường và nhiều yếu tố tác động mà khả năng ngôn ngữ của bé có thể sẽ phát triển chậm hơn so với bạn bè đồng trang lứa. Trẻ 18 tháng tuổi nếu bị chậm nói sẽ có những dấu hiệu như: chưa thể nói được 6 ký tự bất kỳ; không nhận biết được các bộ phận cơ thể; không chịu hoặc không thể giao tiếp với mọi người bằng bất kỳ cách nào, kể cả khi cần sự giúp đỡ; không nói được những từ ngữ đơn giản như “mẹ”, “bế”, “bà”..; và không chủ động trả lời được khi có người lớn hỏi.
Đây là những dấu hiệu cơ bản giúp bố mẹ nhận biết xem con có bị chậm nói hay không, để từ đó tìm ra các phương pháp phù hợp giúp con phát triển theo đúng từng giai đoạn.
Phụ huynh nên làm gì khi trẻ chậm nói
Có nhiều lý do khiến trẻ chưa nói được ở giai đoạn 18 tháng tuổi. Nếu nguyên nhân xuất phát từ vấn đề về sức khỏe vật lý như các bệnh liên quan đến tai, mũi, họng, não…, bố mẹ nên đưa bé đến các bệnh viện, cơ sở y tế, phòng khám đa khoa để kiểm tra và tìm phương pháp điều trị.
Tuy nhiên, nếu việc trẻ chưa biết nói không phải do các bệnh thể chất trên mà xuất phát từ các vấn đề về tâm lý, bố mẹ cần là người ở bên, giúp con chữa lành và rèn luyện từ từ bằng các cách sau:
1. Nói chuyện với trẻ nhiều hơn
Bố mẹ là người trẻ tiếp xúc nhiều nhất trong thời gian thơ ấu, việc trò chuyện với trẻ hàng ngày, hàng giờ giúp bé tăng khả năng lắng nghe và kích thích sự phản ứng của trẻ với bố mẹ qua ngôn ngữ.
Với trẻ 18 tháng tuổi, bố mẹ nên dành ít nhất 3 – 4 tiếng mỗi ngày, vào mỗi khung giờ khác nhau trong ngày để trò chuyện với bé, có thể kể một câu chuyện hoặc chỉ vào các đồ vật, con vật và nói cho bé biết đó là gì, màu sắc ra sao. Hoạt động này không chỉ khiến bé “quấn” bố mẹ hơn mà còn giúp bé phát triển về nhận thức và khả năng ngôn ngữ.
2. Đưa bé tới khu vui chơi, nơi đông bạn bè
Việc đưa trẻ tới những nơi khu vui chơi như vườn hoa, công viên giải trí giúp trẻ thư giãn, giải trí và năng động hơn. Đặc biệt, việc để trẻ tiếp xúc với bạn bè đồng trang lứa, cùng vui chơi sẽ giúp các em tự tin, mạnh dạn hơn và giúp các em phát triển vốn từ của mình.
Bố mẹ nên dành 30 phút mỗi ngày đưa trẻ ra ngoài đi dạo, để bé tiếp xúc với các bạn cùng xóm; hoặc đưa bé đi công viên, sở thú vào cuối tuần, giúp bé vừa khám phá được thế giới bên ngoài, vừa kích thích được khả năng giao tiếp, học hỏi.
Đưa bé đi dạo giúp bé vui chơi và khám phá thế giới
3. Không được gượng ép
Điều quan trọng nhất khi giúp con luyện nói là bố mẹ không được ép con phải nói. Việc ép bé nói vô hình chung khiến trẻ sinh ra tâm lý đối nghịch, cảm thấy không thoải mái với những yêu cầu gượng ép đó. Phụ huynh nên từ từ gợi chủ đề để bé nói, và khi bé nói thì nên khen ngợi và vỗ tay để khích lệ bé tiếp tục giao tiếp. Và không nên làm lơ khi giao tiếp với trẻ, hãy chú ý lắng nghe để bé có thời gian chuẩn bị cho những điều sắp nói
Nội dung liên quan:
Hoạt động STEM giúp trẻ phát triển tư duy ngôn ngữ
Với những trẻ chậm nói, để trẻ trải nghiệm giáo dục STEM ngay từ khi còn nhỏ sẽ giúp các em rèn được sự linh hoạt khi giao tiếp. Hệ thống mầm non STEAMe GARTEN cung cấp các hoạt động STEM giúp trẻ phát triển tư duy ngôn ngữ.
Giờ học Tiếng Anh với giáo viên nước ngoài giúp các em rèn luyện sự tự tin khi giao tiếp và khả năng nói song ngữ trôi chảy. Trong các giờ học Tiếng Anh, bé không phải học những bài học, từ vựng nhàm chán mà sẽ được học theo chủ đề, bao gồm các hoạt động vui chơi và thực hành sáng tạo sản phẩm.
Giờ học Tiếng Anh giúp trẻ thành thạo, tự tin trong giao tiếp với người nước ngoài
Trong các tiết học khác, các em cũng được rèn luyện tư duy ngôn ngữ qua các hoạt động đọc sách, kể chuyện, hát, nhảy, và vui chơi với các bạn cùng lớp. Trải nghiệm các hoạt động tập thể, làm việc nhóm cũng kích thích trẻ giao tiếp, vui vẻ và hòa đồng hơn với các bạn cùng tuổi.
Trẻ rèn luyện tư duy ngôn ngữ qua truyện tranh và sách ảnh
Ngoài ra, STEAMe GARTEN cũng tổ chức những buổi dã ngoại tham quan ngoài trời để giúp các em tìm hiểu khám phá về tự nhiên, củng cố kỹ năng giao tiếp và khả năng nhận thức về thế giới xung quanh. Qua các buổi học ngoại khóa, các em không những tiếp thu được nhiều kiến thức thực tế bổ ích mà còn năng động, linh hoạt và tự lập hơn trong hành động cũng như lời nói.
Giờ học dã ngoại tại công viên Cầu Giấy giúp các em tự tin, hòa đồng với mọi người.
Trẻ 18 tháng tuổi chậm nói không phải là điều hiếm gặp, tuy nhiên nếu không được bố mẹ quan tâm, chăm sóc, điều này sẽ ảnh hưởng tới sự phát triển về nhận thức và khả năng ngôn ngữ của trẻ về lâu dài. Giáo dục STEM tại hệ thống mầm non STEAMe GARTEN cung cấp những giờ học, hoạt động thú vị giúp trẻ rèn luyện được tư duy ngôn ngữ cho bản thân. Các bậc phụ huynh quan tâm tới chương trình STEAM, hãy điền vào mẫu đơn tư vấn dưới đây!
