Thông thường, trẻ 3 tuổi có thể nói khoảng 1000 từ và câu dài 3-4 từ. Nếu trẻ chưa đạt hoặc cách xa cột mốc này, bố mẹ nên có những hành động kịp thời, bởi có thể con đang mắc triệu chứng chậm nói.
Phân biệt dấu hiệu chậm nói và chậm phát triển ngôn ngữ của trẻ 3 tuổi?
Về việc phát triển ngôn ngữ cho trẻ ở độ tuổi mầm non là một vấn đề hệ trọng. Nhiều phụ huynh thường nhầm lẫn giữa chậm nói và chậm phát triển ngôn ngữ vì hai tình trạng này có nhiều điểm giống nhau. Tuy nhiên có thể phân biệt sự khác nhau khi trẻ 3 tuổi chậm nói dựa vào một số điểm như sau:
Chậm nói: Trẻ cố gắng nói nhưng gặp khó khăn trong việc hình thành âm thanh chính xác để tạo ra từ. Chậm nói không liên quan đến khả năng hiểu hoặc giao tiếp phi ngôn ngữ.
Chậm phát triển ngôn ngữ: Tình trạng liên quan đến việc hiểu và giao tiếp bằng ngôn ngữ hoặc phi ngôn ngữ. Trẻ có thể phát âm chính xác và phát âm một số từ, nhưng không thể tạo thành cụm từ hoặc câu có nghĩa. Trẻ cũng gặp khó khăn trong việc hiểu người khác.
Phân biệt sự khác nhau giữa tình trạng chậm nói và chậm phát triển ngôn ngữ của trẻ 3 tuổi giúp bố mẹ có phương pháp điều trị kịp thời cho sự phát triển tổng thể ổn định cho con. Để điều trị được chuẩn xác nhất, bố mẹ hãy đưa con đến các chuyên gia và y bác sĩ để được lời khuyên và giúp đỡ nhé.
Vì sao trẻ 3 tuổi chậm nói?
Trẻ 3 tuổi chậm nói không có nghĩa là bé phát triển không ổn định. Có rất nhiều trẻ chậm nói là do phát triển muộn và dần khỏi. Tốt nhất, bố mẹ cần đưa bé đi kiểm tra để có kết luận y khoa chính xác nhất.
Các biểu hiện trẻ 3 tuổi chậm nói đơn thuần
1 – Biểu hiện vấn đề về cấu tạo bộ phận phát âm
Trẻ 3 tuổi chậm nói đơn thuần chỉ do gặp vấn đề nào đó về cấu tạo miệng lưỡi hoặc vòm họng. Phổ biến nhất là triệu chứng cứng lưỡi, khi mà bộ phận nối lưỡi với sàn miệng bị dính khiến trẻ khó phát âm.
2 – Biểu hiện của sự khiếm khuyết về thính giác khiến trẻ 3 tuổi chậm nói
Trẻ 3 tuổi chậm nói còn có thể do khả năng thính giác. Khi không thể nghe rõ hoặc nghe được âm thanh một cách méo mó, trẻ sẽ gặp khó khăn trong việc hình thành từ. Biểu hiện khiếm khuyết thính giác rõ nhất là trẻ không phản ứng với người/ đồ vật khi được gọi tên, nhưng lại nhận biết được khi sử dụng cử chỉ.
3 – Trẻ 3 tuổi chậm nói do thiếu sự tương tác từ môi trường xung quanh
Lời nói là cách đơn giản nhất để tham gia vào một cuộc trò chuyện, nhưng thật khó để giao tiếp nếu xung quanh không có ai tương tác. Đối với trẻ, môi trường đóng vai trò vô cùng quan trọng trong sự phát triển khả năng nói và ngôn ngữ. Việc thiếu tương và sự kích thích bằng lời nói của bố mẹ và mọi người xung quanh sẽ khiến trẻ 3 tuổi chậm nói khi không đạt được những cột mốc về phát triển ngôn ngữ.
Các biểu hiện trẻ 3 tuổi chậm nói phức tạp
1 – Biểu hiện của vấn đề thần kinh ở trẻ 3 tuổi
Một số rối loạn thần kinh trẻ từng gặp phải như bại não, chấn thương sọ não có thể làm mất thính giác hoặc gây ra một số khuyết tật về phát triển khác, từ đó làm ảnh hưởng đến khả năng nói của trẻ 3 tuổi.
Một vấn đề thần kinh khác là thiểu năng trí tuệ. Với biểu hiện này, việc chậm nói là do vấn đề về nhận thức.
2 – Biểu hiện rối loạn phát triển ngôn ngữ ở trẻ 3 tuổi
Có trường hợp trẻ chậm nói do chậm phát triển ngôn ngữ từ một số chứng rối loạn như hội chứng tự kỷ. Lúc này, trẻ chỉ có thể phát âm từ nhưng không thể sắp xếp chúng thành cụm từ hoặc câu có nghĩa.
Làm gì khi trẻ 3 tuổi chậm nói?
Giải pháp khi trẻ 3 tuổi chậm nói đơn thuần
Khi trẻ 3 tuổi chậm nói đơn thuần, bố mẹ có thể áp dụng một số cách sau để khuyến khích con tập nói:
- Nói chuyện trực tiếp với trẻ, kết hợp chỉ vào các đồ vật tương ứng trong câu chuyện. Lưu ý hoàn toàn tập trung và kiên nhẫn để trẻ cố gắng đáp lời.
- Đọc sách và chỉ vào các bức tranh khi đọc.
- Hát các bài hát đơn giản và dễ lặp lại.
- Để trẻ chủ động trả lời khi được hỏi
- Để trẻ chủ động nói ra những yêu cầu/ mong muốn của bản thân
- Giúp trẻ sửa phát âm khi trẻ nói chưa đúng, không mắng mỏ chỉ trích lỗi sai của trẻ
- Tạo môi trường tương tác giữa trẻ và các bạn đồng chang lứa có khả năng ngôn ngữ tốt hơn
Giải pháp khi trẻ 3 tuổi chậm nói phức tạp
Với dấu hiệu chậm nói phức tạp ở trẻ 3 tuổi, nếu không được điều trị kịp thời sẽ ảnh hưởng nghiêm trọng đến khả năng ngôn ngữ trong quá trình trưởng thành. Hiện tại có một số cách điều trị chậm nói cho trẻ 3 tuổi như sau:
Ngôn ngữ trị liệu
Gần đây, ngành ngôn ngữ trị liệu đang phát triển mạnh mẽ. Ngôn ngữ trị liệu góp phần hỗ trợ bệnh lý cho trẻ tự kỷ, bại não, nói ngọng… giúp trẻ tăng cường khả năng giao tiếp và phát triển ngôn ngữ.
Với mỗi liệu trình trị liệu, các chuyên gia sẽ đánh giá mức độ giao tiếp và sử dụng ngôn ngữ ban đầu của trẻ, sau đó lên liệu trình trị liệu cụ thể với số giờ học, phương pháp học và rèn luyện. Điểm đặc biệt là các chuyên gia trị liệu sẽ làm việc trực tiếp với trẻ thông qua các giờ học vui vẻ và thú vị. Chuyên gia cũng sẽ hướng dẫn bố mẹ cách giúp đỡ bé giao tiếp tại nhà, từ đó giúp trẻ sớm hòa nhập để đi học mẫu giáo.
Trung tâm can thiệp kỹ năng
Tại các thành phố lớn, thật không khó để tìm được một trung tâm can thiệp kỹ năng cho từng lứa tuổi khác nhau. Khi trẻ gặp khó khăn trong giao tiếp, bố mẹ có thể tìm đến các trung tâm can thiệp kỹ năng. Tùy vào mức độ của trẻ, hình thức can thiệp có thể là học toàn thời gian, bán thời gian, học tại nhà…
Điều trị các bệnh tiềm ẩn trước
Bố mẹ cần điều trị y tế các bệnh lý gây ra việc chậm nói của trẻ 3 tuổi. Các y bác sĩ sẽ khắc phục các vấn đề về thể chất. Sau đó, trẻ sẽ được trị liệu cấu âm, và cuối cùng mới đến ngôn ngữ trị liệu hay can thiệp kỹ năng.
Như vậy, thông qua bài viết này, bố mẹ có thể thấy được việc chậm nói của trẻ 3 tuổi bắt nguồn từ rất nhiều nguyên nhân khác nhau. Công nghệ y khoa phát triển tiên tiến hiện đại cũng mang lại rất nhiều các giải pháp điều trị đa dạng và hiệu quả. Điều quan trọng nhất vẫn là sự quan tâm và theo dõi sát sao của gia đình để sớm nhận biết tình trạng chậm nói khi trẻ 3 tuổi và được đưa ra những lời khuyên cũng như phương pháp điều trị kịp thời, dứt điểm.
