Giáo dục trẻ tự kỷ, đặc biệt giáo dục tại nhà là công việc không hề dễ dàng. Thời gian gần đây, giáo dục STEM cho trẻ tự kỷ đã được phụ huynh ở nhiều quốc gia phát triển trên thế giới lựa chọn như một giải pháp hỗ trợ nhằm giúp các con phát huy hết tiềm năng và kết nối với xã hội.
Các nước trên thế giới áp dụng giáo dục STEM cho trẻ tự kỷ như thế nào?
Bản chất cốt lõi của giáo dục STEM là đem lại những giá trị cho học sinh như phát triển năng lực, phẩm chất, học cách làm việc nhóm cũng như thắp lên hứng thú tìm tòi, khám phá trong các em.
Tại mỗi quốc gia, giáo dục STEM cho lại được hiểu theo những cách khác nhau và áp dụng trong giáo dục trẻ tự kỷ theo những phương pháp khác nhau.
Mỹ
Mỹ là quốc gia đầu tiên xuất hiện khái niệm giáo dục STEM từ đầu những năm 90. Trong chương trình giáo dục STEM, các môn học về khoa học công nghệ không giảng dạy độc lập mà tích hợp lại với nhau thành một môn học thông qua phương pháp giảng dạy bằng dự án, trải nghiệm, thực hành,…
Tại Mỹ hiện có nhiều trường chuyên về giảng dạy STEM và đặc biệt là có những trường dạy STEM cho trẻ tự kỷ ám thị. Tham quan các ngôi trường này, bạn sẽ thấy rằng việc trẻ được tự tay chế tại robot, sáng tạo các mô hình 3D độc đáo không hề là điều xa lạ. Dần dần, việc giảng dạy STEM cho trẻ tự kỷ đang trở thành xu hướng quốc gia ở đất nước phương tây này nhằm mục đích tạo cơ hội việc làm cho người tự kỷ trong tương lai cũng như cung cấp nguồn nhân lực chất lượng cao cho các doanh nghiệp.
Canada
Tại Canada, người lao động nhập cư có các kỹ năng STEM được hưởng các phúc lợi xã hội tốt hơn so với người dân lao động bản xứ. Chính phủ Canada xem người nhập cư có các kỹ năng STEM là nguồn lao động chính cho họ và rằng người nhập cư có kỹ năng STEM sẽ thúc đẩy các ngành nghề kinh tế của họ phát triển, đặc biệt làm tăng khả năng giao thương quốc tế.
Sau những giờ học ở trường, học sinh tự kỷ tại Canada có thể tham gia thêm các khóa học STEM nhằm mục đích hỗ trợ điều trị cũng như trang bị thêm kiến thức cho nghề nghiệp trong tương lai.
Qatar
Tại Qatar, AL-Bairaq là một chương trình tiếp cận học sinh trung học với một chương trình tập trung vào STEM, do Trung tâm Vật liệu Tiên tiến (CAM) của Đại học Qatar điều hành. Mỗi năm khoảng 946 sinh viên, từ khoảng 40 trường trung học, tham gia các cuộc thi AL-Bairaq. AL-Bairaq vận dụng học tập theo dự án, khuyến khích sinh viên giải quyết các vấn đề đích thực và yêu cầu họ làm việc với nhau như một nhóm để xây dựng các giải pháp thực sự.
Châu Âu
Tại nhiều nước châu Âu, để phát huy tối đa sự sáng tạo của học sinh các cấp, các hội chợ khoa học (Science fair) được tổ chức thường xuyên từ cấp trường đến cấp quốc gia. Nhiều trung tâm STEM cũng được mở ra để hỗ trợ trẻ tự kỷ nâng cao các kỹ năng cần thiết cũng như phát huy thế mạnh của bản thân.
STEM cho trẻ tự kỷ tại Việt Nam
STEM tại Việt Nam xuất hiện khá muộn so với các nước phát triển trên thế giới nhưng lại được các nhiều bậc phụ huynh đặc biệt quan tâm. Hiện nay, hệ thống các công ty giáo dục tư nhân Việt Nam đã rất nhanh nhạy đưa giáo dục STEM, mà chủ yếu là các hoạt động Robot vào giảng dạy tại các trường tiểu học, trung học phổ thông tại một số thành phố lớn như Hà Nội, Hồ Chí Minh, Đà Nẵng bằng hình thức xã hội hoá.
Bên cạnh đó, nhiều trường học đã đưa STEM vào làm chương trình giảng dạy chính thức, tiên phong có thể kể đến hệ thống trường mầm non STEAMe GARTEN. Điểm đặc biệt của STEAMe GARTEN là chương trình giáo dục STEAM (STEM kết hợp Art), nhằm giúp trẻ phát triển toàn diện các kỹ năng, năng lực tư duy, khả năng quan sát, học hỏi cũng như cảm thụ nghệ thuật. Đặc biệt, sau những năm học tại trường, các bé có kỹ năng tiếng Việt thành thạo và khả năng Tiếng Anh giao tiếp linh hoạt, tự tin tham gia vào mọi loại hình trường trong hệ thống giáo dục Việt Nam cũng như Quốc tế.
STEAMe GARTEN đưa đến cho trẻ các hoạt động STEM
Ngoài các trường học, trẻ tự kỷ có thể tiếp cận với STEM thông qua hoạt động ngoại khóa ở các trung tâm chuyên về STEM như STEAMe ACADEMY. Tại đây trẻ có thể thực hành chương trình lập trình cùng robot Albert đến từ SK Telecom – Hàn Quốc và lập trình cùng bộ công cụ G-Robot Creator của Gara STEM hay tham gia xưởng gốm sáng tạo cũng như làm quen với phần mềm và thiết bị in 3D Solidworks hiện đại.
Thông qua các hoạt động STEM, trẻ có cơ hội phát triển khả năng tư duy cũng như tìm ra đam mê, trau dồi các kỹ năng phục vụ cho quá trình học tập và công việc sau này!
Bố mẹ có thể áp dụng giáo dục STEM cho trẻ tự kỷ tại nhà như thế nào?
Tự kỷ hay chứng rối loạn phổ tự kỷ làm cho đứa trẻ mất khả năng giao tiếp, nhất là về phương diện ngôn ngữ và có thể gây tổn thương cho chính đứa trẻ vì các hành động tự gây hại, và quậy phá của trẻ.
Giáo dục STEM cho trẻ tự kỷ về cơ bản vẫn bao gồm các hoạt động học như giáo dục STEM thông thường. Tuy nhiên, điểm khác biệt là khi giáo dục trẻ tự kỷ tại nhà, cha mẹ cần trang bị lượng lớn kiến thức cũng như có sự kiên nhẫn, thấu hiểu mới có thể mang đến cho con những chuyển biến tích cực.
- Luôn nhất quán trong cách dạy trẻ: Trẻ mắc rối loạn phổ tự kỷ thường phải mất 1 thời gian dài để có thể thích nghi được với những gì chúng vừa được học khi bị chuyển từ một bối cảnh này sang một bối cảnh khác, kể cả ở nhà. Phương pháp này tạo ra một môi trường giống nhau cho trẻ sẽ là cách tốt nhất để củng cố những gì chúng học được.
- Cố định một thời gian biểu: Trẻ tự kỷ thường đạt kết quả tốt nhất khi làm theo một thời gian biểu cố định. Vì vậy, cha mẹ nên tạo ra một thời gian biểu cho trẻ với các khung giờ không thay đổi cho các bữa ăn, giờ trị liệu, giờ học ở trường và giờ đi ngủ.
- Tuyên dương những hành vi tốt: Cha mẹ nên cố gắng động viên để trẻ tiếp tục phát huy những điều tốt đã làm được. Hãy tuyên dương con khi chúng biết cách ứng xử hay học được 1 kĩ năng mới, và cha mẹ nên chỉ ra một cách cụ thể hành vi nào của chúng đang được khen.
- Tạo ra một môi trường an toàn cho trẻ: Cha mẹ nên dành riêng ra một không gian riêng tư trong nhà để con có thể thư giãn và cảm thấy an toàn. Cha mẹ cần phải sắp xếp và tạo ra các ranh giới bằng những cách con có thể hiểu được.
- Tạo ra môi trường xã hội cho trẻ: Hướng dẫn cho con về các giao ước xã hội bằng các trò chơi đóng giả vai này vai kia và khuyến khích cổ vũ các con diễn đạt tình cảm với cha mẹ, gia đình, anh em bằng lời nói, cử chỉ, ánh mắt. Tập cho con những cách ứng xử đúng đắn như chào hỏi, lễ phép, … qua các tình huống khác nhau. Khi các con có những hành động không thích hợp cần phải có hình thức phạt rõ ràng và thường xuyên.
- Hãy chú ý đến những tín hiệu phi ngôn ngữ: Phụ huynh hãy chú ý quan sát để nhận ra những tín hiệu phi ngôn ngữ mà rối loạn phổ tự kỷ thường dùng để giao tiếp, vào những âm thanh mà trẻ tạo ra, biểu hiện trên khuôn mặt và những cử chỉ mà trẻ thường làm khi đứa trẻ cảm thấy mệt, đói hay muốn đòi một thứ gì đó.
- Nhận ra điều trẻ mong muốn đằng sau mỗi lần trẻ cáu giận: Khi trẻ tỏ ra cáu giận, có nghĩa là vì cha mẹ đã không hiểu được những tín hiệu phi ngôn ngữ của trẻ. Vì thế, khi trẻ tỏ ra tức giận có nghĩa là trẻ đang muốn bộc lộ nỗi bực dọc của mình và cố gắng thu hút sự chú ý từ cha mẹ
- Dành thời gian vui chơi nhiều hơn: Đối với cả trẻ tự kỷ và các bậc cha mẹ, cuộc sống có nhiều thứ để quan tâm hơn là chỉ các buổi trị liệu. Cha mẹ nên tìm ra những cách để cùng chơi với con, mà có thể khiến trẻ thích thú, thoải mái và thoát khỏi sự rụt rè nhút nhát thường thấy.
- Chú ý đến sự nhạy cảm về các giác quan của trẻ: Trẻ mắc chứng tự kỷ thường rất nhạy cảm với ánh sáng, âm thanh, xúc giác, hương vị và mùi. Một số trẻ tự kỷ khác lại gặp vấn đề phản xạ kém với các kích thích cảm giác.
Để dạy và đưa trẻ tự kỷ trở nên hòa nhập với cuộc sống bình thường là một hành trình không hề dễ dàng của các bậc cha mẹ. Trong hành trình đó, giáo dục STEM có thể là một lựa chọn mang tính hỗ trợ nhằm giúp trẻ trang bị thêm kiến thức cho công việc sau này cũng như tìm ra và phát triển các điểm mạnh của bản thân.
Các bậc phụ huynh quan tâm đến giáo dục STEM và mô hình giáo dục STEM tại hệ thống mầm non STEAMe GARTEN xin vui lòng điền form thông tin dưới để được tư vấn chi tiết!
